Ἡ ἐκκλησιαστική μουσική ἀπό τήν Ἅλωση μέχρι τόν Πέτρο τόν Πελοποννήσιο

Μετά ἀπό τήν ἅλωση τῆς Πόλεως, ἡ βυζαντινή μουσική πού γιά δεκαπέντε αἰῶνες ἀναπτυσσόταν καί ἀποτελοῦσε ἀναπόσπαστο στοιχεῖο στή ζωή τοῦ Βυζαντίου, ἐξακολούθησε νά ὑπάρχει μέ τόν ἴδιο ἀλλά καί μέ πιό ἔντονο τρόπο. Αὐτή τήν περίοδο, παρατηρεῖται μεγάλη προσπάθεια γιά τήν ἀναλυτικότερη γραφή τῆς μουσικῆς, καθώς τό ὑπάρχον σύστημα τῆς μουσικῆς στενογραφίας ἐδημιουργοῦσε πολλά προβλήματα στή μάθηση τῆς μουσικῆς. Σπουδαιότερη ἀπό αὐτή τήν προσπάθεια ἦταν τοῦ Μπαλασίου ἱερέως.

Σ πουδαιότατη Παπαδική γιά τήν ἱστορία τῆς σημειογραφίας τῆς Ψαλτικῆς Tέχνης, ἐπειδή περιέχεται, στό φ. 212α, ἡ αὐτόγραφη τοῦ Mπαλασίου ἱερέως καί νομοφύλακος τῆς Mεγάλης Ἐκκλησίας ἐξήγηση τοῦ νεκρωσίμου Tρισαγίου σέ ἦχο πλ. β'. Ἡ περίπτωση αὐτή ἀποτελεί τό ὅριο χωρισμοῦ τῆς B' καί τῆς Γ' περιόδου ἐξελίξεως τῆς σημειογραφίας. Ἡ στάχωση ἀπό μαῦρο δέρμα μέ πλουσιότατο ἔντυπο διάκοσμο καί παραστάσεις τοῦ Eὐαγγελισμοῦ καί Ἐσταυρωμένου χιαστί. Σώζεται σέ πολύ καλή κατάσταση. Mέ τήν μικροῦ σχήματος γραφή χώρεσε στόν κώδικα ὅλη σχεδόν ἡ παραγωγή μελοποιημάτων τῶν μελουργῶν τοῦ ιζ' αἰῶνος καί ἐπιλεκτικά τῶν ποιητῶν τοῦ ιδ' και ιε' αἰῶνος. Στά παράφυλλα B'α Γ'β περιέχονται εἰκόνες τοῦ Ἰωάννου Δαμασκηνοῦ καί Ἰωάννου Kουκουζέλους, ὡς καί, πιθανότατα, αὐτοπροσωπογραφία τοῦ γραφέως Mπαλασίου ἱερέως, (Μονή Ἰβήρων, κώδικας 1250, γραφέας: Μπαλάσης ἱερεύς καί νομοφύλαξ, ἔτος περί τό 1670, χάρτης 20,5Χ15,5 ἑκ., φφ.352).

Μετά τόν Μπαλάσιο ἔγιναν καί ἄλλες προσπάθειες ἀναλύσεως τῆς γραφῆς ἀπὸ σπουδαίους μουσικοὺς τῆς περιόδου. Κορυφαῖος μουσικὸς τῆς 4ης περιόδου τῆς ἱστορίας τῆς βυζαντινῆς μουσικῆς ἦταν ὁ Πέτρος ὁ Πελοποννήσιος.